Cách vệ sinh và bảo dưỡng máy phun sơn để tăng tuổi thọ thiết bị

Máy phun sơn là thiết bị quan trọng trong thi công hoàn thiện, giúp tiết kiệm thời gian, giảm nhân công và mang lại lớp sơn mịn đều hơn nhiều so với phương pháp truyền thống. Tuy nhiên, nếu vận hành liên tục mà không vệ sinh, bảo dưỡng đúng cách, máy rất dễ gặp tình trạng tắc nghẽn, rung bất thường, áp lực yếu hoặc giảm tuổi thọ nghiêm trọng.

Việc chăm sóc máy phun sơn không chỉ giúp duy trì hiệu suất ổn định mà còn giảm chi phí sửa chữa dài hạn cho người dùng. Bài viết sau Kho Điện Máy ATL đây sẽ trình bày chi tiết quy trình vệ sinh, các bước bảo dưỡng định kỳ và những lưu ý quan trọng để đảm bảo máy phun sơn luôn hoạt động ổn định, bền bỉ theo thời gian.

1. Tầm quan trọng của việc vệ sinh và bảo dưỡng máy phun sơn

Máy phun sơn hoạt động dựa trên nguyên lý đẩy sơn qua hệ thống ống dẫn, bơm, đường hồi và đầu phun với áp lực cao. Trong quá trình này, lượng sơn dư, bụi bẩn, các hạt sơn khô hoặc tạp chất rất dễ bám lại trong đường ống và đầu phun. Nếu không được vệ sinh kịp thời, chúng có thể gây tắc nghẽn, ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng phun và hiệu suất bơm.

Ngoài ra, bộ phận bơm piston, van hút, phốt và gioăng cao su là những chi tiết có độ ma sát lớn, cần được bôi trơn và kiểm tra định kỳ. Việc bảo dưỡng không đúng cách sẽ khiến máy xuống cấp nhanh chóng, tốn kém chi phí thay thế linh kiện.

Vì vậy, vệ sinh và bảo dưỡng là hai yếu tố quyết định tuổi thọ và độ ổn định của máy phun sơn trong thi công thực tế.

2. Quy trình vệ sinh máy phun sơn sau khi sử dụng

Vệ sinh sau khi sử dụng là bước quan trọng nhất, giúp loại bỏ toàn bộ lượng sơn còn sót lại bên trong máy. Tùy vào loại sơn sử dụng (sơn nước hay sơn dầu), bạn cần áp dụng chất vệ sinh phù hợp.

2.1 Vệ sinh khi sử dụng sơn gốc nước

Sơn nước dễ vệ sinh hơn, chỉ cần dùng nước sạch và thao tác theo thứ tự sau:

1. Đổ hết lượng sơn còn lại trong thùng và tráng sơ bằng một ít nước.

2. Đặt ống hút của máy vào xô nước sạch.

3. Mở máy để nước chạy qua toàn bộ đường ống cho đến khi nước trong, không còn màu sơn.

4. Tháo đầu phun và kim phun, rửa trực tiếp dưới vòi nước, sử dụng bàn chải mềm để loại bỏ sơn bám.

5. Ngắt máy, tháo ống phun và dùng nước áp lực thấp để làm sạch bên trong.

6. Để máy chạy không tải vài giây cho khô ống trước khi tắt hẳn.

2.2 Vệ sinh khi sử dụng sơn gốc dầu

Sơn dầu yêu cầu dung môi vệ sinh chuyên dụng như xăng thơm hoặc dung môi pha sơn.

Các bước thực hiện:

1. Trút hết sơn còn lại ra ngoài, làm sạch thùng chứa.

2. Đổ dung môi vào xô và đặt ống hút vào bên trong.

3. Cho máy chạy để dung môi cuốn sạch sơn còn bám trong ống dẫn, van và bơm.

4. Tiếp tục chạy cho đến khi dung môi phun ra trong suốt, không còn màu sơn.

5. Tháo đầu phun và kim phun ngâm vào dung môi khoảng 10–15 phút, sau đó chải sạch.

6. Chạy lại với nước sạch (nếu nhà sản xuất cho phép) để loại bỏ mùi dung môi và đảm bảo an toàn cho lần sử dụng sau.

2.3 Những lỗi thường gặp khi vệ sinh

Nhiều thợ thi công mắc phải một số sai lầm gây ảnh hưởng tới máy:

• Rửa sơ qua, không để nước/dung môi chạy đủ lâu khiến sơn đóng két trong ống.

• Tháo đầu phun khi máy còn áp lực, dễ gây hư hại hoặc nguy hiểm.

• Sử dụng dung môi quá mạnh làm mòn gioăng và cao su.

• Không làm khô máy sau khi vệ sinh khiến đường ống bị rỉ sét theo thời gian.

Thực hiện đúng quy trình vệ sinh sau mỗi ngày làm việc chính là cách bảo vệ máy tốt nhất.

3. Cách bảo dưỡng định kỳ để tăng tuổi thọ máy phun sơn

Ngoài việc vệ sinh sau khi sử dụng, bảo dưỡng định kỳ giúp máy hoạt động ổn định và hạn chế hỏng hóc bất ngờ.

3.1 Kiểm tra dầu bơm và bôi trơn

Máy phun sơn piston hoặc màng bơm cần được bôi trơn đúng loại dầu, giúp giảm ma sát và tránh mài mòn.

• Kiểm tra mức dầu sau mỗi 20–30 giờ sử dụng.

• Thay dầu định kỳ theo khuyến cáo từ nhà sản xuất.

• Không để dầu quá cạn hoặc quá đầy vì đều có thể gây nóng máy và giảm hiệu suất.

3.2 Kiểm tra phốt, gioăng và van

Đây là những bộ phận hao mòn nhanh, đặc biệt khi máy hoạt động cường độ cao.

Một số dấu hiệu nhận biết máy cần thay phốt hoặc van:

• Máy không lên áp hoặc áp lực phun yếu.

• Đầu phun bị giật, đường sơn không đều.

• Máy phát tiếng ồn lớn bất thường.

• Có hiện tượng rò rỉ sơn trong thân máy.

Việc thay thế các bộ phận này kịp thời giúp tránh hư hại nặng và kéo dài tuổi thọ bơm.

3.3 Vệ sinh bộ lọc sơn

Bộ lọc sơn gồm: lọc trên súng, lọc trên thân máy và lọc ống hút.

Nếu bộ lọc bị tắc, máy sẽ:

• Hút sơn kém, phun không đều.

• Tạo áp lực không ổn định.

• Gây rung, giật khi hoạt động.

Nên tháo lọc ra vệ sinh hàng ngày, đặc biệt khi dùng sơn đặc hoặc sơn có hạt pigment lớn.

3.4 Bảo dưỡng súng phun và đầu phun

Súng phun là thiết bị tiếp xúc trực tiếp với sơn, thường xuyên phải vận hành trong điều kiện áp lực cao.

Các bước cần làm:

• Vệ sinh phần cò súng, béc và các khe hở bằng dung môi.

• Không dùng vật sắc cứng chọc vào đầu phun để tránh làm biến dạng.

• Kiểm tra độ mòn của đầu phun mỗi 40–50 giờ làm việc và thay mới nếu cần.

Đầu phun mòn là nguyên nhân gây tiêu hao sơn nhiều hơn và làm giảm chất lượng bề mặt sơn.

3.5 Kiểm tra và vệ sinh dây dẫn áp lực

Dây dẫn áp lực rất dễ bị tắc nếu vệ sinh không kỹ sau mỗi lần sử dụng.

Bạn cần:

• Xả hết sơn và nước trong ống sau khi dùng.

• Phơi khô trước khi cuộn lại để tránh ẩm mốc.

• Kiểm tra xem có điểm gấp khúc hoặc phồng bất thường (dấu hiệu sắp nổ ống).

4. Lưu ý quan trọng khi vệ sinh và bảo dưỡng máy phun sơn

Việc ghi nhớ đầy đủ các lưu ý quan trọng sẽ giúp quá trình vệ sinh và bảo dưỡng thiết bị trở nên an toàn, hiệu quả và hạn chế tối đa các rủi ro hỏng hóc phát sinh. Đây cũng là cơ sở để đảm bảo máy luôn vận hành ổn định trong suốt thời gian dài sử dụng.

- Không vệ sinh máy khi còn áp lực vì điều này dễ gây nguy hiểm và có thể làm hỏng các bộ phận bên trong, đồng thời khiến bạn gặp sự cố trong quá trình tháo lắp thiết bị.

- Sử dụng đúng dung môi theo từng loại sơn để tránh làm mòn gioăng cao su và các chi tiết nhạy cảm, nhờ đó giữ cho hệ thống kín khít hoạt động tốt và không bị giảm tuổi thọ.

- Tiến hành vệ sinh ngay sau khi thi công xong để ngăn sơn khô lại trong đường ống, bởi sơn kết lại lâu ngày sẽ gây tắc nghẽn và làm giảm công suất bơm nghiêm trọng.

- Cất máy ở nơi khô ráo, thoáng khí nhằm tránh ẩm mốc hoặc hơi nước xâm nhập, vì độ ẩm cao có thể gây gỉ sét và ảnh hưởng đến các linh kiện kim loại bên trong.

- Định kỳ đưa máy đến đơn vị kỹ thuật để kiểm tra tổng thể, giúp phát hiện sớm các hư hỏng tiềm ẩn và giảm nguy cơ sự cố lớn khi đang thi công.

5. Khi nào nên thay thế linh kiện?

Trong quá trình sử dụng, dù vệ sinh và bảo dưỡng đầy đủ, một số bộ phận vẫn sẽ đến lúc cần thay mới:

- Đầu phun bị mòn khiến tia sơn không còn sắc nét.

- Gioăng cao su bị chai, gây rò rỉ.

- Bơm piston phát tiếng kêu hoặc không lên áp.

- Dây dẫn áp lực bị phồng hoặc rỉ sơn.

- Bộ lọc bị biến dạng hoặc không còn khả năng lọc sạch.

Thay linh kiện đúng thời điểm giúp máy hoạt động an toàn và kéo dài tối đa tuổi thọ.

6. Lợi ích khi vệ sinh và bảo dưỡng máy phun sơn đúng cách

Việc vệ sinh và bảo dưỡng thiết bị một cách khoa học không chỉ giúp máy vận hành ổn định hơn mà còn đem đến nhiều lợi ích rõ rệt về kinh tế lẫn hiệu suất thi công. Những lợi ích này tích lũy theo thời gian và góp phần tối ưu hóa chi phí đầu tư cho thiết bị.

- Tăng tuổi thọ máy lên đáng kể vì các bộ phận luôn được giữ sạch sẽ và bôi trơn đúng chuẩn, giúp hạn chế ma sát và giảm tình trạng hao mòn trong quá trình vận hành.

- Giảm chi phí sửa chữa do tránh được những hỏng hóc lớn, bởi việc bảo dưỡng định kỳ giúp phát hiện sớm các vấn đề nhỏ trước khi chúng trở thành sự cố nghiêm trọng.

- Giữ chất lượng phun sơn ổn định với tia phun đều và bề mặt mịn, nhờ hệ thống luôn sạch và không bị tắc nghẽn, mang đến sản phẩm hoàn thiện có độ thẩm mỹ cao.

- Duy trì hiệu suất thi công liên tục, hạn chế thời gian ngừng máy vì trục trặc và giúp đảm bảo tiến độ công trình được thực hiện đúng kế hoạch.

- Đảm bảo an toàn lao động vì máy không gặp tình trạng nổ ống hoặc rò rỉ áp lực, góp phần giảm rủi ro trong môi trường thi công có yêu cầu kỹ thuật cao.