Kinh nghiệm sử dụng máy phun sơn cho bề mặt đạt độ mịn và độ bám cao

Trong lĩnh vực sơn phủ, việc sử dụng máy phun sơn đúng cách đóng vai trò quyết định đến chất lượng bề mặt hoàn thiện. Một lớp sơn mịn, đều màu và bám chắc không chỉ mang lại tính thẩm mỹ cao mà còn giúp tăng độ bền của vật liệu được sơn.

Tuy nhiên, để đạt được kết quả tối ưu, người thi công cần nắm vững nhiều yếu tố khác nhau từ khâu chuẩn bị, lựa chọn thiết bị, điều chỉnh áp lực, cho đến kỹ thuật phun và bảo dưỡng máy. Bài viết dưới đây, Kho Điện Máy ATL sẽ chia sẻ chi tiết kinh nghiệm thực tế trong quá trình sử dụng máy phun sơn, giúp bề mặt sơn luôn đạt độ mịn và độ bám vượt trội.

1. Chuẩn bị trước khi phun sơn

Khâu chuẩn bị là yếu tố đầu tiên và quan trọng nhất để đảm bảo lớp sơn có độ mịn và bám tốt. Dù máy phun sơn hiện đại đến đâu, nếu bề mặt chưa được xử lý đúng cách thì sơn vẫn dễ bong tróc, sần sùi hoặc loang lổ.

- Làm sạch bề mặt kỹ lưỡng: Trước khi phun, cần loại bỏ toàn bộ bụi bẩn, dầu mỡ, gỉ sét hoặc lớp sơn cũ bằng giấy nhám, dung môi hoặc máy chà. Bề mặt càng sạch thì khả năng bám dính của sơn càng cao, đồng thời giúp lớp sơn phủ đều và mịn hơn.

- Xử lý ẩm và khô: Nếu bề mặt còn ẩm, sơn sẽ khó bám và dễ bị phồng rộp sau khi khô. Với gỗ hoặc tường mới, nên để khô hoàn toàn hoặc dùng máy sấy công nghiệp để đẩy nhanh tiến độ mà vẫn đảm bảo chất lượng.

- Pha sơn đúng tỷ lệ: Mỗi loại sơn có hướng dẫn pha riêng, vì vậy cần tuân thủ tỷ lệ dung môi và sơn được nhà sản xuất khuyến cáo. Pha quá đặc khiến tia phun không đều, còn pha quá loãng làm sơn chảy và mất độ che phủ.

- Lọc sơn trước khi đổ vào máy: Dùng lưới lọc chuyên dụng hoặc vải mịn để loại bỏ cặn sơn và bụi nhỏ. Đây là bước đơn giản nhưng cực kỳ quan trọng giúp đầu phun không bị nghẹt và tia sơn ra đều.

- Kiểm tra máy và áp suất: Trước khi bắt đầu, cần chạy thử máy, kiểm tra đầu phun, ống dẫn và áp suất khí để đảm bảo mọi thứ hoạt động ổn định, không bị rò rỉ hay tắc nghẽn.

2. Lựa chọn máy phun sơn phù hợp

Một trong những yếu tố quyết định chất lượng bề mặt sơn chính là lựa chọn máy phun sơn đúng công suất và công nghệ. Mỗi dòng máy được thiết kế cho mục đích sử dụng khác nhau, vì vậy cần chọn sao cho phù hợp với loại sơn, diện tích và chất liệu bề mặt.

- Chọn theo loại sơn: Với sơn nước, sơn dầu hoặc sơn epoxy, nên dùng máy có công suất mạnh và đầu phun chịu áp lực cao. Ngược lại, với sơn PU hoặc sơn mịn trang trí, nên chọn máy có khả năng điều chỉnh áp suất linh hoạt để tránh hiện tượng sơn bị vón hoặc bắn giọt.

- Chọn theo diện tích thi công: Nếu thi công công trình lớn như nhà xưởng, tường ngoài trời hay cầu thép, máy phun sơn áp lực cao (Airless) là lựa chọn tối ưu vì có tốc độ phun nhanh, tiết kiệm nhân công. Còn với các hạng mục nhỏ như đồ nội thất, cửa gỗ hoặc sắt, nên chọn máy phun sơn mini hoặc HVLP cho tia sơn mịn và kiểm soát tốt hơn.

- Lưu ý đầu phun và kích thước tia: Đầu phun có đường kính khác nhau sẽ cho tia sơn dày hoặc mảnh khác nhau. Khi sơn bề mặt rộng, dùng đầu phun lớn giúp phủ nhanh; còn với chi tiết nhỏ hoặc góc hẹp, đầu phun nhỏ sẽ cho kết quả mịn và chính xác hơn.

- Kiểm tra thương hiệu và độ ổn định: Nên ưu tiên các thương hiệu uy tín như Graco, Wagner, Makita hoặc Total để đảm bảo chất lượng tia phun đồng đều, ít hỏng hóc trong quá trình thi công.

- Cân nhắc tính năng phụ trợ: Một số máy có tính năng chống tắc, lọc sơn tự động hoặc điều chỉnh áp lực điện tử giúp người dùng kiểm soát dễ hơn, đặc biệt hữu ích trong thi công chuyên nghiệp.

3. Điều chỉnh áp lực và khoảng cách phun hợp lý

Độ mịn và độ bám của sơn phụ thuộc rất nhiều vào cách điều chỉnh áp lực phun và khoảng cách giữa đầu phun với bề mặt. Nếu áp lực quá cao, sơn dễ bị bắn tung, tạo lớp không đều; ngược lại, áp lực quá thấp khiến sơn không bám và chảy thành vệt.

- Điều chỉnh áp lực đúng chuẩn: Mỗi loại sơn cần mức áp suất khác nhau. Với sơn nước thường từ 1200 – 2000 PSI, còn sơn dầu hoặc sơn epoxy có thể cần tới 3000 PSI. Nên bắt đầu ở mức thấp và tăng dần đến khi đạt tia phun đều, không bị đứt đoạn.

- Khoảng cách phun tiêu chuẩn: Giữ máy cách bề mặt khoảng 20–30 cm là hợp lý nhất. Nếu quá gần, sơn bị dày và chảy; nếu quá xa, lớp sơn loang và kém bám dính.

- Góc phun vuông góc: Luôn giữ đầu phun vuông góc với bề mặt. Phun nghiêng làm lớp sơn dày không đều, nhất là ở mép hoặc cạnh chi tiết.

- Tốc độ di chuyển tay ổn định: Di chuyển tay đều và liên tục, tránh dừng lại ở một điểm quá lâu khiến sơn bị dày cục bộ. Nên tập trung phun theo chiều ngang, sau đó đổi sang chiều dọc để lớp sơn phủ đều hơn.

- Phun thử trước khi sơn chính thức: Luôn kiểm tra tia phun trên tấm thử trước khi sơn trực tiếp để đảm bảo áp lực, góc phun và tốc độ phù hợp.

4. Kỹ thuật phun sơn giúp bề mặt mịn và bám chắc

Kỹ thuật phun là phần cốt lõi tạo nên sự khác biệt giữa lớp sơn chuyên nghiệp và nghiệp dư. Người thợ có kinh nghiệm thường dựa vào đặc điểm bề mặt và loại sơn để chọn cách phun phù hợp, giúp lớp sơn mỏng đều, bám chắc và khô nhanh.

- Phun lớp lót trước: Lớp sơn lót giúp tạo nền bám dính cho lớp phủ chính. Nên phun mỏng và đều, tránh phun dày khiến lớp sơn sau khó bám.

- Phun nhiều lớp mỏng thay vì một lớp dày: Sơn dày khiến bề mặt sần và dễ bong. Tốt nhất nên phun 2–3 lớp mỏng, mỗi lớp cách nhau 10–20 phút để khô tự nhiên, lớp sau phủ đều lên lớp trước sẽ cho bề mặt mịn hơn.

- Giữ tay ổn định khi phun: Tay phun cần giữ vững, di chuyển đều theo nhịp, không rung hoặc lắc cổ tay. Mỗi đường phun nên chồng lên nhau khoảng 30% để đảm bảo không có vệt hở.

- Chú ý góc cạnh và khe hẹp: Với các chi tiết nhỏ hoặc khe hẹp, nên giảm áp lực và phun nhanh hơn để tránh sơn tụ lại.

- Kiểm soát nhiệt độ và độ ẩm khi thi công: Nhiệt độ lý tưởng từ 20–30°C, độ ẩm không quá 75%. Nếu thời tiết quá nóng, sơn khô nhanh, dễ tạo bọt; còn quá ẩm, sơn khó bám.

5. Bảo dưỡng và vệ sinh máy phun sau khi sử dụng

Một chiếc máy được bảo dưỡng tốt sẽ luôn cho tia phun ổn định và tăng tuổi thọ sử dụng. Sau mỗi lần phun, việc vệ sinh đúng cách giúp ngăn ngừa tắc nghẽn và đảm bảo chất lượng sơn ở lần sau.

- Xả sạch sơn trong ống: Sau khi kết thúc, đổ dung môi thích hợp (thường là nước hoặc dung môi sơn) vào bình chứa và bật máy chạy vài phút để xả sạch sơn còn sót lại trong đường ống.

- Vệ sinh đầu phun: Dùng bàn chải mềm hoặc khăn sạch lau kỹ đầu phun. Nếu bị tắc, có thể ngâm đầu phun trong dung môi 5–10 phút rồi dùng kim chuyên dụng làm sạch.

- Bảo dưỡng bơm và gioăng: Kiểm tra các gioăng cao su, phớt và van xem có bị mòn hoặc rò rỉ không, nếu có cần thay ngay để tránh làm giảm áp lực phun.

- Cất giữ nơi khô ráo: Sau khi vệ sinh, để máy ở nơi khô thoáng, tránh ẩm ướt. Không để dây ống bị gập hoặc xoắn vì dễ nứt hỏng theo thời gian.

- Kiểm tra định kỳ: Đối với máy sử dụng thường xuyên, nên bảo dưỡng định kỳ 1–2 tháng/lần để đảm bảo hiệu suất ổn định và kéo dài tuổi thọ thiết bị.

6. Những sai lầm thường gặp khi sử dụng máy phun sơn

Dù có kinh nghiệm hay mới bắt đầu, người dùng vẫn dễ mắc phải một số lỗi khiến lớp sơn không đạt yêu cầu. Việc nhận biết và tránh những sai lầm này sẽ giúp tiết kiệm thời gian, chi phí và cải thiện đáng kể chất lượng hoàn thiện.

- Phun quá dày trong một lượt: Đây là lỗi phổ biến khiến sơn bị chảy và mất thẩm mỹ. Nên chia thành nhiều lớp mỏng để lớp sơn đều và bám tốt hơn.

- Không khuấy đều sơn trước khi phun: Khi sơn để lâu, các thành phần dễ lắng xuống đáy, làm màu không đồng nhất. Cần khuấy đều trước khi đổ vào máy.

- Không điều chỉnh áp suất phù hợp: Nhiều người để áp suất mặc định, dẫn đến tia phun không đồng đều hoặc gây hao sơn. Cần điều chỉnh theo từng loại vật liệu.

- Bỏ qua lớp sơn lót: Sơn trực tiếp lên bề mặt kim loại hoặc tường thô khiến sơn dễ bong tróc và nhanh phai màu.

- Không vệ sinh máy sau khi dùng: Đây là nguyên nhân hàng đầu khiến máy nhanh hỏng, đầu phun bị tắc và hiệu suất giảm rõ rệt.

7. Mẹo nhỏ giúp lớp sơn hoàn thiện đẹp và bền hơn

Ngoài kỹ thuật chuẩn, một số mẹo nhỏ cũng giúp nâng cao đáng kể độ mịn, độ bám và tuổi thọ của lớp sơn hoàn thiện.

- Sử dụng sơn chính hãng: Sơn kém chất lượng thường có độ phủ kém, dễ bong và không chịu được tác động môi trường.

- Phun trong không gian kín gió: Gió mạnh làm tia sơn bay lệch và gây hao sơn, nên chọn nơi kín hoặc che chắn khi thi công ngoài trời.

- Giữ khoảng cách đều tay: Khoảng cách phun ổn định giúp lớp sơn mịn và tránh chồng lớp quá dày.

- Để lớp sơn khô tự nhiên: Không dùng quạt hay sấy nóng quá mức vì sẽ khiến sơn nứt hoặc phồng.

- Thực hành phun thử: Trước khi thi công chính thức, nên phun thử để cảm nhận độ phun, độ loang và điều chỉnh cho phù hợp với điều kiện thực tế.

XEM THÊM:

Hướng dẫn cách chọn công suất máy phun sơn phù hợp với nhu cầu sử dụng thực tế

Máy phun sơn chạy điện và chạy xăng: Nên chọn loại nào cho công trình?

Top các dòng máy phun sơn được sử dụng phổ biến hiện nay trên thị trường

Để có được lớp sơn mịn, đều và bám chắc, người thợ cần kết hợp nhiều yếu tố – từ khâu chuẩn bị bề mặt, lựa chọn thiết bị, điều chỉnh áp lực đến kỹ thuật phun và bảo dưỡng sau thi công. Mỗi công đoạn đều có ảnh hưởng trực tiếp đến độ hoàn thiện cuối cùng. Việc rèn luyện tay nghề và áp dụng đúng quy trình sẽ giúp lớp sơn đạt chất lượng cao, đáp ứng cả yêu cầu thẩm mỹ lẫn độ bền trong mọi công trình.